Bardzo często słyszymy o sytuacjach, w których pracodawcy nie traktują uczciwie swoich pracowników – nie wypłacają pieniędzy, poniżają, ośmieszają daną osobę przez dłuższy czas, co niekorzystnie wpływa na kondycję psychiczną i powoduje zaniżenie naszej samooceny. Mamy wtedy do czynienia z mobbingiem, którego zadaniem jest również pozbycie się pracownika z zespołu. Jeśli więc mamy do czynienia z jakąkolwiek sytuacją, w której czujemy się zgorszeni przez naszego pracodawcę, musimy dokładnie ustalić czy mamy do czynienia z mobbingiem, jeśli tak – należy podjąć odpowiednie działania, które zapewnią nam komfortową i uczciwą pracę.
Czym jest mobbing?
Zjawisko mobbingu istnieje od dawna, jednak dopiero kilka lat temu stało się na tyle popularne, że słyszał o nim prawie każdy. Mobbing określamy jako zachowania nieakceptowalne społecznie, które są niezgodne z prawem. Najczęściej ofiary mobbingu są nękane, szykanowane oraz poniżane, czego zwykle nie traktują zbyt poważnie, jednak każda z tych sytuacji powinna być dla nas powodem do działania zwłaszcza wtedy, gdy ciągle się powtarza, choć jednorazowe sytuacje tego typu również nie mogą być pominięte.
Kim jest mobber?
Jest to osoba, która dopuszcza się mobbingu, możemy wyróżnić dwa rodzaje postaw:
- W jednym przypadku mobber nie ujawnia się ze swoimi zachowaniami, przez co jego ofiarom bardzo ciężko jest w późniejszym czasie udowodnić winę. Zazwyczaj pracodawca uchodzi tu za bardzo dobrego, wyrozumiałego i uczciwego człowieka, który dopiero we własnym zaciszu wyżywa się na własnym pracowniku. Ciężko wtedy jest uwierzyć takiej osobie, która wspaniałego szefa oskarża o nękanie i poniżanie, a właśnie dokładnie to jest jego celem.
- Inną postawę wyraża mobber, który jest niezwykle pewny siebie, przez co nie ma oporów przed publicznym wypowiadaniem swoich uwag w stosunku do swojego pracownika. Taki pracodawca najczęściej wykorzystuje zebrania czy momenty, w których wszyscy pracownicy są blisko siebie i wtedy wyraża swoje niezadowolenie z konkretnej osoby poniżając ją i obrażając. Takie działania jednak są dla niego bardzo niekorzystne, ponieważ bardzo łatwo udowodnić tu jego winę i oskarżyć o mobbing.
Mobberzy zazwyczaj są osobami, które posiadają problemy na tle psychologicznym i posiadają skłonności psychopatyczne. Nie jest przecież normalne, gdy ktoś czerpie radość z czyjejś krzywdy i smutku. Dodatkowo mobberom wydaje się, że w ten sposób są w stanie skutecznie zmotywować pracownika do pracy lub szybszego odejścia z niej.
Jak reagować w takiej sytuacji?
Jedno jest najważniejsze – nie możemy przejść obok mobbingu obojętnie. Jeśli widzimy, że ktoś z naszych kolegów jest poniżany, obrażany lub nękany przez szefa lub, co gorsza, sami jesteśmy ofiarą mobbingu, należy zmienić całkowicie swoją postawę. Przede wszystkim nie wolno ukrywać tego typu zachowań – mówmy jasno o tym, że szef stosuje wobec nas przemoc psychiczną, rozmawiajmy z kolegami z pracy, przełożonymi, czy najbliższymi – w ten sposób wszyscy zwrócą uwagę na tę osobę i łatwiej będzie ją zdemaskować.
Musimy być również asertywni i nie poddawać się żadnym zachowaniom, dodatkowo jeśli wiemy, że sytuacja może się wielokrotnie powtórzyć, możemy ją nagrać na dyktafonie lub ukrytej kamerze, co może w późniejszym czasie posłużyć jako dowód w sprawie sądowej. Zwróćmy też uwagę czy mobber nie wysyła do nas maili lub smsów z pogróżkami – to także może nam się przydać.
W zależności od tego, jaki skutek chcemy osiągnąć mamy dwa wyjścia:
- Możemy jak najszybciej zrezygnować z pracy, by nie pozwolić szefowi na takie zachowanie wobec naszej osoby, musimy jednak liczyć się z tym, że w jednym momencie tracimy pracę i może chwile potrwać zanim znajdziemy kolejną posadę. Czasem jednak lepiej jest zdecydować się na to rozwiązanie, niż tkwić w takiej sytuacji.
- Drugą opcją jest pozostanie na stanowisku i próba rozwiązania całej sytuacji – często bowiem jesteśmy bardzo zadowoleni ze swojej pracy oraz warunków i szkoda nam byłoby z niej rezygnować. W ten sposób również pokazujemy naszą siłę, która nie pozwala nam tolerować tego rodzaju zachowań. Sprawę możemy zgłosić wyżej, czyli do właściciela firmy, jeśli jednak to on jest mobberem, mamy możliwość zgłoszenia sprawy na policję i drogę sądową. Tutaj swoje zastosowanie znajduje Kodeks Pracy, który zezwala nam na złożenie pozwu sądowego przeciwko naszemu pracodawcy.
Pamiętajmy, że najlepiej w takiej sytuacji posiadać jakiekolwiek dowody lub świadków, dlatego musimy działać na bieżąco. W innym wypadku może być nam niezwykle ciężko udowodnić przemoc psychiczną kierowaną w naszą stronę – nasz szef może uchodzić za niezwykle miłego, kulturalnego i uczciwego człowieka i wiele osób nie uwierzy, że mógłby dopuścić się takich zachowań. Przydadzą się więc nagrania z monitoringu w firmie, obraźliwe treści maili lub smsów, zapisy rozmów na dyktafonie czy filmy nakręcone ukrytą kamerą.
Jeśli uda nam się dowieść winy mobbera możemy również ubiegać się o odszkodowanie w przypadku, gdy zostaliśmy niesłusznie zwolnieni. Jego wysokość nie może być niższa, niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
