Każdy, kto poszukuje pracy, prędzej czy później staje w obliczu wyzwania, jakim jest rozmowa kwalifikacyjna. Dla kandydata zaproszenie na tego typu spotkanie to pozytywny znak – jego CV wzbudziło zainteresowanie i zostało wybrane spośród wielu innych zgłoszeń. Z drugiej jednak strony jest to źródło stresu. Ważne jest zatem to, by zaprezentować się od jak najlepszej strony.
Grunt to solidne przygotowanie się do spotkania
Rozmowa kwalifikacyjna to kluczowy element procesu rekrutacji decydujący o przyjęciu konkretnego kandydata na określone stanowisko. Czas jej trwania wynosi przeciętnie od 15 do 20 minut, ale równie dobrze może ona zająć znacznie więcej czasu. Jest to podyktowane różnymi czynnikami takimi jak np. charakter pracy, o którą ubiega się kandydat. Z jego punktu widzenia najważniejsze jest to, aby: po pierwsze – zapanować nad stresem, który może skutecznie zniweczyć cały wysiłek, po drugie – solidnie się przygotować. W ramach przygotowań do rozmowy kwalifikacyjnej należy:
• zebrać możliwie jak najwięcej informacji na temat firmy, do której zostało złożone podanie,
• opracować odpowiedzi na pytania, które zwykle padają w trakcie rozmowy rekrutacyjnej.
Kandydat musi się liczyć z tym, że będzie pytany o rozmaite kwestie dotyczące m. in. oczekiwań finansowych, powodów zmiany miejsca pracy, planów zawodowych etc. Rekrutera będzie interesować również to, dlaczego rozmówca chce zatrudnić się właśnie w tej, a nie innej firmie. Im lepsze przygotowanie, tym mniejszy element zaskoczenia, ale jeśli już padnie niespodziewane pytanie, lepiej przez chwilę zastanowić się nad odpowiedzią niż powiedzieć coś, czego będzie się żałować.
Etapy rozmowy kwalifikacyjnej
Rozmowa kwalifikacyjna odznacza się pewną strukturą, w obrębie której wyróżnia się kilka etapów. Są to:
• Powitanie – mówi się, by nie oceniać drugiego człowieka po wyglądzie, ale prawda jest taka, że pierwsze wrażenie ma niejednokrotnie rozstrzygające znaczenie. W przypadku rozmowy kwalifikacyjnej nie wolno zaś pozwolić sobie na falstart, gdyż drugiej szansy nie będzie. Kandydat powinien zatem być punktualny – a nawet stawić się kilka minut przed umówioną godziną, a także zadbać o elegancki strój. Mile widziany jest biznesowy look plus do tego oczywiście ładna fryzura, wypielęgnowane paznokcie, przyjemny zapach etc. Witając się z rekruterem, należy mówić wyraźnie i powoli. Tu ważna uwaga – to on jako pierwszy podaje dłoń.
• Zajęcie miejsca – to tylko pozornie mało istotna sprawa. Jeżeli kandydat ma sposobność, powinien wybrać takie miejsce, które będzie dla niego najwygodniejsze. Nie jest wskazane siadanie naprzeciw nie zasłoniętego okna, ponieważ padające z niego światło utrudnia prowadzenie dialogu. A ważne jest to, by utrzymywać stały kontakt wzrokowy z rozmówcą oraz nie rozpraszać się. Zazwyczaj jednak to rekruter wskazuje kandydatowi miejsce – można ewentualnie go poprosić o przysłonięcie okna etc.
• Właściwa rozmowa – istotna dla jej przebiegu jest miła atmosfera. Należy przy tym pamiętać, iż istnieje pewna granica pomiędzy uprzejmością a asertywnością – równowaga w tym obszarze musi zostać zachowana. Kandydat powinien trzymać pewien dystans – w przeciwnym razie najprawdopodobniej wyjdzie na desperata rozpaczliwie zabiegającego o pracę. Pewność siebie, uśmiech, profesjonalizm – to klucz do sukcesu. Nie może tu też zabraknąć dozy swobody. Warto podejść do rozmowy kwalifikacyjnej jak do negocjacji – nie chodzi przecież o to, by jedynie oferować coś firmie, nie oczekując niczego w zamian. Nie tylko rekruter ma prawo zadawać pytania – działa to też i w drugą stronę. Poprzez zadawanie pytań dotyczących działalności firmy i przyszłej pracy, kandydat okazuje zainteresowanie – i punktuje w oczach pracodawcy.
Dobrym pomysłem jest uprzednie zaaranżowanie rozmowy w ramach przygotowań i nagranie jej. O pomoc można poprosić kogoś z rodziny lub znajomych. Ma to ten wielki plus, że da się dzięki temu wyłapać błędy, które popełnia się, nawet nie będąc tego świadomym.
• Zakończenie rozmowy – tej części nie należy przeciągać. Ma być krótko – wystarczy grzecznie podziękować za poświęcony czas. Potem trzeba już tylko czekać na wynik spotkania. Firmy mają na ogół w zwyczaju informować kandydatów nie tylko w przypadku pozytywnych rezultatów weryfikacji.
Rozmowa kwalifikacyjna rządzi się swoimi prawami. Obie jej strony są niejako zobligowane do zachowania wysokiej kultury osobistej i przestrzegania pewnych zasad, np. pracodawca nie powinien zadawać pytań o wyznanie religijne, orientację seksualną, sytuację rodzinną czy poglądy polityczne – kandydat nie ma zresztą obowiązku na tego typu pytania odpowiadać. W trakcie spotkania liczą się nade wszystko konkrety – nie jest to okazja do uskuteczniania osobistych wynurzeń i opowiadania o prywatnych sprawach. Kandydat powinien pamiętać także i o tym, by w żadnym wypadku nie wypowiadać się negatywnie na temat byłego pracodawcy, nie kłamać i unikać wodolejstwa. Nikt nie chce mieć w swoim zespole malkontenta, a co do podawanych informacji to nie kłopot w dzisiejszych czasach, aby je zweryfikować.
