Czym są języki programowania?
Języki programowania to systemy znaków i zasad określających sposób tworzenia programu przez ciąg symboli oraz dokonywanych przez niego obliczeń – na pierwszy rzut oka, osobom, które nigdy wcześniej nie miały do czynienia z programowaniem ani szerzej rozumianym IT, ta oficjalna definicja może wydawać się dość zawiła, w rzeczywistości jednak nie tak trudno ją zrozumieć. Chodzi po prostu o reguły według których powstaje oprogramowanie, nazywa się je zaś językami ponieważ, podobnie jak języki naturalne, posiadają swoją składnię i semantykę, czyli określony system znaczeń i funkcji poszczególnych symboli. Dzięki językom programowania możemy zapisać algorytmy i kody źródłowe składające się na tworzoną aplikację; to jak będzie ona funkcjonować i wyglądać, zależy zaś od tego jakiego dokładnie języka użyjemy. W niniejszym tekście pokrótce omówimy kilka z najpopularniejszych i najczęściej wykorzystywanych języków programowania, przedstawiając ich najważniejsze cechy.
JavaScript.
Według raportu sporządzonego w 2018 roku przez branżowy portal Bulldogjob, najbardziej znany i najczęściej stosowany przez programistów język to JavaScript. JS jest skryptowym (programy w nim napisane przyjmują postać dokumentu tekstowego, zamienianego w formę zrozumiałą dla komputera w specjalnym środowisku uruchomieniowym) i wieloparadygmatowym (łączy kilka wzorców programowania – obiektowe, funkcyjne i imperatywne) językiem programowania stworzonym w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku przez firmę Netscape – wykorzystuje się go przede wszystkim, choć nie wyłącznie, przy tworzeniu stron internetowych. JavaScript umożliwia wprowadzanie na stronach interakcji, takich jak np. reagowanie na zdarzenia, pozwala także wdrażać bardziej skomplikowane elementy, jak interaktywne mapy i grafiki, video czy inne efekty wizualne. Poza stronami, opisywany język może zostać użyty również do projektowania wieloplatformowych aplikacji czy gier komputerowych, znajduje zastosowanie także przy rozwiązaniach serwerowych. Zdaniem niektórych ekspertów, JavaSript to idealny język dla debiutujących programistów, którzy nie mieli nigdy kontaktu z tą dziedziną wiedzy – do jego użycia potrzebna jest tylko przeglądarka, co w pewien sposób może obniżać „barierę wejścia”, nauka jednak bywa trudna i wymaga systematycznej pracy.
Java.
Mimo podobnych nazw, Java nie ma nic wspólnego z JavaScriptem. To zupełnie odrębny, wieloparadygmatowy (ale silnie ukierunkowany na programowanie obiektowe) język ogólnego zastosowania wykorzystywany na szeroką skalę w bardzo różnorodnych celach – bardzo często sięgają po nią back-end developerzy w projektowaniu rozwiązań serwerowych obsługujących np. fora internetowe, sklepy e-commerce czy ankiety albo formularze. Java powstała w 1995 r. i od początku silnie czerpała z języka C++. Podstawowe terminy związane z Javą to klasa, obiekt i metoda, a czas tworzenia aplikacji jest stosunkowo krótki. Java jest niezależna od systemu operacyjnego i napisane w niej kody można stosować zarówno w Windowsie, Linuxie czy Macu. Umożliwia tworzenie aplikacji mobilnych, aplikacji desktopowych czy gier. Obecna w Javie metoda odśmiecania pamięci eliminuje dużą liczbę potencjalnych błędów. Wiele osób decyduje się rozpoczynać swoją przygodę z programowaniem właśnie od tego języka – nauka jest łatwa m.in. dzięki prostej i przejrzystej składni, która przypomina tę znaną z C czy C++. Badania pokazują stałą obecność Javy w czołówce najpopularniejszych języków programowania – można przewidywać, że jeszcze długo będzie utrzymywać tę pozycję.
Python.
Język programowania Python często wymieniany jako znakomity dla początkujących – jest prosty i łatwo go opanować, ponadto dynamicznie się rozwija znajdując coraz szersze zastosowanie, warto zatem go znać. Podobnie jak opisane wcześniej JS i Java, Python to język wieloparadygmatowy – nie wymusza jednego stylu programowania, dopuszczając różne, w tym programowanie obiektowe, strukturalne i funkcyjne. Posiada czytelny i zwięzły kod, przejrzystą składnię, dynamiczny system typów i automatyczne zarządzanie pamięcią. Jest językiem wieloplatformowym, z interpreterami dostępnymi w wielu systemach operacyjnych. Dziedziny, w których często używa się języka Python, to m.in. przetwarzanie danych i data science czy uczenie maszynowe (machine learning), możliwości jego wykorzystania są jednak większe – z jego pomocą da się tworzyć serwisy internetowe, aplikacje komputerowe i sieciowe czy gry. Ze względu na swoją przystępność, Python to jeden z tych języków, na których programowania mogą uczyć się nawet dzieci – na rynku są dostępne podręczniki czy kursy skierowane właśnie do tej grupy. Jako język skryptowy, Python bywa wykorzystywany również w aplikacjach napisanych w innych językach. Zainteresowanie Pythonem stale rośnie, a przeprowadzane badania rynku przyznają mu jedno z czołowych miejsc wśród wszystkich języków programowania.
PHP.
PHP to interpretowany skryptowy język programowania zaprojektowany do tworzenia stron internetowych oraz aplikacji webowych. Najczęściej wykorzystuje się go do tworzenia skryptów po stronie serwera www, potrafi jednak również przetwarzać dane z poziomu wiersza poleceń. PHP dynamicznie generuje strony, tworzy i modyfikuje pliki na serwerze, szyfruje dane czy pozwala stosować ciasteczka; często występującą funkcją tego języka jest obsługa formularzy. Znajduje również zastosowanie przy zarządzaniu rozbudowanymi aplikacjami o dużej zawartości danych, takich jak systemy zarządzania treścią, systemy forów dyskusyjnych, aplikacje pocztowe czy sklepy internetowe. Jest uważany za dość łatwy język – w porównaniu z językami takimi jak C++, składnia w PHP jest uproszczona, a wbudowana obsługa różnych baz danych ułatwia dokonywanie na nich operacji. PHP to najpopularniejszy język do generowania stron internetowych – 80% z 10 mln najczęściej odwiedzanych witryn została wykonana właśnie w nim. Mimo, że jest już dosyć „wiekowym” narzędziem (premiera PHP miała miejsce w 1995 roku), cały czas pozostaje często używany, nieustannie też następuje jego rozwój, który ma odpowiadać na nowo pojawiające się rynkowe oraz technologiczne wyzwania.
C#.
W 2000 r. miała miejsce premiera nowego, stworzonego przez Microsoft, języka programowania – C# (C Sharp). Jest obiektowy, a jego nazwa nawiązuje do języka C, którego stanowi kontynuację. C# pod wieloma względami przypomina Javę i jest językiem ogólnego przeznaczenia najczęściej stosowanym do tworzenia aplikacji dla systemów Windows, może być jednak używany także na Linuxie i Macu. Pozostaje ściśle zintegrowany z platformą .NET, która pełni zarówno rolę frameworka, jak i środowiska uruchomieniowego. Język C# jest silnie typowany – każda zmienna musi mieć zadeklarowany przechowywany typ danych przez co należy zadeklarować więcej informacji, dzięki czemu jednak program później zwraca błędy i zapobiega kompilacji. Umożliwia również tworzenie aplikacji webowych po stronie serwera, a także wieloplatformowych aplikacji mobilnych. Wykorzystanie C# w silniku Unity sprawia, że za pomocą tego języka można tworzyć gry na komputery, urządzenia mobilne, konsole czy strony internetowe. C# jest bezustannie rozwijany przez Microsoft – jego najnowsza wersja została wydana w maju 2018 r. , a przyswojenie zasad tego języka nie powinno być zbyt trudne. Składnia bardzo przypomina tę znaną z Javy przez co osoby zaznajomione z drugim z tych języków mogą przyswoić C# bez większych problemów.
Wybierz dobrze.
Wszystkie wymienione tu języki programowania cieszą się dużą popularnością i są wykorzystywane przy tworzeniu aplikacji oraz bardzo różnego oprogramowania. Wielu programistów potrafi posługiwać się kilkoma z nich albo nawet wszystkimi; oczywiście znajomość ta bywa mniej lub bardziej zaawansowana, a większość pracujących w tym zawodzie osób ma pewne preferencje czy też obszary specjalizacji. Przygoda z programowaniem z powodzeniem jednak może – albo nawet powinna – rozpocząć się od rzetelnego opanowania jednego z języków, wybór zaś powinien zależeć od naszych zawodowych planów i osobistych predyspozycji. Mamy nadzieję, że ten tekst okaże się pomocny w takich rozważaniach.
